Πρόληψη και θεραπεία κατακλίσεων

ΚΑΤΑΚΛΙΣΕΙΣ

Η κατάκλιση είναι μία πληγή, έλκος, που προκαλείται λόγω παρατεταμένης πίεσης σε μία περιοχή του δέματος. Αυτό συμβαίνει σε κατακεκλιμένους ασθενείς που τοποθετούνται στην ίδια θέση για πολύ χρόνο με αποτέλεσμα να παρατείνεται ο χρόνος ανάρρωσης των ασθενών. Τα έλκη είναι επώδυνα και αυξάνουν τον χρόνο και το κόστος φροντίδας του ασθενή. Τα έλκη σχηματίζονται συνήθως στα προεξέχοντα μέρη του σώματος όπως είναι οι πτέρνες, η ιερά χώρα, οι αγκώνες, η ωμοπλάτη, το ινίο, τα σφυρά, ο μείζων τροχαντήρας, οι πλευρές, το ακρώμιο, τα αυτιά, τα δάκτυλα, τα γόνατα, τα γεννητικά όργανα στους άνδρες, το στήθος στις γυναίκες, τα ζυγωματικά, το πηγούνι, ανάλογα με τη θέση στην οποία τοποθετείται ο ασθενής. Η τριβή που ασκείται στο σώμα όταν ο ασθενής γυρίζει ή γλιστράει πάνω στο στρώμα καθώς και η υγρασία από ακράτεια ή εφίδρωση είναι οι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης της κατάκλισης.

Οι κατακλίσεις έχουν τέσσερα στάδια:

ΣΤΑΔΙΟ Ι: Ερυθρότητα χωρίς εντύπωμα σε ανέπαφο δέρμα. Αποχρωματισμός δέρματος, θερμότητα, οίδημα και σκλήρυνση μπορεί να χρησιμοποιηθούν ως δείκτες ειδικά σε άτομα με σκούρο δέρμα.

ΣΤΑΔΙΟ ΙΙ: Απώλεια μερικού πάχους δέρματος, στην οποία εμπλέκεται η επιδερμίδα, το χόριο ή και τα δύο. Το έλκος είναι επιφανειακό και κλινικά εμφανίζεται με τη μορφή γδαρσίματος ή φλύκταινας.

ΣΤΑΔΙΟ ΙΙΙ: Απώλεια ολικού πάχους δέρματος, η οποία περιλαμβάνει καταστροφή ή νέκρωση υποκείμενων ιστών, χωρίς σπήλαιο.

ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΑΤΑΚΛΙΣΕΩΝ

Οι ασθενείς που χρειάζεται να μείνουν μεγάλο διάστημα ακινητοποιημένοι κινδυνεύουν από κατάκλιση. Τα μέτρα που προτείνονται είναι 

• Συστηματική παρακολούθηση, τουλάχιστον τρεις φορές την ημέρα, του δέρματος του ασθενή δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στα προεξέχοντα μέρη του σώματος. (προτείνεται χρήση γαντιών) 

• Αλλαγή θέσεως κάθε 2 ώρες χρησιμοποιώντας όλες τις θέσεις (ύπτια, δεξιά πλάγια, αριστερή πλάγια)

• Μετατόπιση του βάρους σώματος τουλάχιστον κάθε 30 λεπτά, με ανάλογες κινήσεις στη νοσοκομειακή κλίνη 

• Δεν επιτρέπεται η παραμονή στη θέση ημικαθίσματος για πάνω από 30 λεπτά 

• Ελαφρό μασάζ γύρω από τα σημεία ερυθρότητας ανά 2 ώρες.

• Χρησιμοποίηση ειδικών στρωμάτων εναλλασσόμενης πίεσης 

• Συνεχής αξιολόγηση της αιμάτωσης της περιοχής. Φροντίδα ώστε οι γάζες και οι επίδεσμοι να μην είναι πολύ σφιχτοί.

• Τα σεντόνια πρέπει να διατηρούνται στεγνά και τεντωμένα. 

• Χρήση καθετήρα για την ακράτεια 

• Επαρκής χορήγηση υγρών στον ασθενή.

• Χρησιμοποίηση ουδέτερου σαπουνιού καθαριότητας. (κωδικοί  125939, 100472)

• Τοποθέτηση λεπτής στρώσης λοσιόν ενυδάτωσης μια φορά την ημέρα. (κωδικοί 100474, 100477, 100476)

• Διατήρηση του δέρματος στεγνού και καθαρού.

• Προστασία του δέρματος από εκκρίσεις τραυμάτων.

• Προστασία του δέρματος από την επαφή με ούρα και κόπρανα. Άμεση απομάκρυνση αυτών μετά από ούρηση και κένωση αντίστοιχα. (χρήση ουροσυλλέκτη)

• Αύξηση σωματικής δραστηριότητας, ενεργητικής και παθητικής (κίνηση και τοπικές μαλάξεις στα πιθανά σημεία εμφάνισης κατακλίσεων)

• Φροντίδα για μείωση οιδημάτων εάν υπάρχουν (ιατρική-νοσηλευτική εκτίμηση)

• Εάν υπάρχει κνησμός εφαρμογή μέτρων ύφεσης του όπως ψυχρά επιθέματα στα σημεία κνησμού, αντιισταμινικά βάσει οδηγιών και κομμένα νύχια για αποφυγή τραυματισμού του ασθενή.

• Επιπλέον, πρέπει να δίνεται έμφαση στη διατροφή, που πρέπει να είναι πλήρης σε βιταμίνες, ιχνοστοιχεία και θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνες.